ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ (ਹਰਜੀਤ ਲਸਾੜਾ) ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਮਹਾਂਦੀਪ ‘ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਚੱਲਦਿਆਂ ਜੀਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਖਤਰੇ ਹੇਠ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ ‘ਤੇ ਛੱਡਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਅਛੂਤ ਅਤੇ ਰਿਮੋਟ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ। ਪਰ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹੁਣ ਇੰਨਾ ਅਛੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਅਸੀਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ। ਧਰਤੀ ਦਾ ਬੇਹਿਸਾਬਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਦੀ ਬਰਫ ਨੂੰ ਖੋਰਾ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੈਂਡਫਿਲ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਲਸਰੂਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ‘ਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਸਤੀਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੇਰੇ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕ ਸੰਧੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਿਰਫ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਮੋਨਾਸ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਸਟੀਵਨ ਚੋਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਵਿਚ ਅਜੇ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਉਜਾੜ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾਉਨ ਅਤੇ ਸਹਿਕਰਮੀ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਵਿਸਥਾਰ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੁਕਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰੌਬਿਨਸਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਵਿਚ ਇਸ ਸਮੇਂ 72 ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਬਰਫ਼ ਦਾ ਜ਼ਿਅਦਾ ਮਿਕਦਾਰ ‘ਚ ਪਿਘਲਣਾ, ਬਾਲਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬੈਟਰੀਆਂ ਤੱਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਈ ਮੋਰਚਿਆਂ ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਮਾੜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕ ਸੰਧੀ ਲਈ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ 29 ਸਲਾਹਕਾਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਰਿਮੋਟ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸੈਂਸਿੰਗ ਅਤੇ ਡਰੋਨ ਨਮੂਨੇ) ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਖੋਜੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਚੋਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ 200 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ, ਸਰਗਰਮੀ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚੀਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਵੇਂ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੇਲਾਰੂਸ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਆਪਣੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ 32 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹਿੱਸਾ ਮਨੁੱਖੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਅਜੇ ਵੀ ਮੁਕਤ ਹੈ।
