ਬਠਿੰਡਾ, ਮੀਡੀਆ ਬਿਊਰੋ:
ਅੱਜ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕਟਾਈ ਕਾਰਨ ਹਰਿਆਲੀ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਬਠਿੰਡਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ 1.73 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹਰਾ ਖੇਤਰ ਹੀ ਬਚਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕਟਾਈ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹਰਿਆ-ਭਰਿਆ ਖੇਤਰ ਹੋਰ ਵੀ ਘਟ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਹੁਣ ਹਰਿਆਲੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵਣ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਬਠਿੰਡਾ-ਡੱਬਵਾਲੀ ਰੋਡ ਨੂੰ ਛੇ ਮਾਰਗੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ 11,960 ਦਰੱਖਤ ਵੱਢੇ ਜਾਣੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਪਰ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇੱਥੇ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਕਰਦਿਆਂ ਵੱਢੇ ਹੋਏ ਦਰੱਖਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਥਾਂ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ’ਚ 50 ਦਰੱਖਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਥਾਂ ’ਤੇ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਇਲਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਾਮਯਾਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਦਰੱਖਤਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਟ੍ਰਾਂਸਲੋਕੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿਸ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤਕ ਰੁੱਖ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਡੱਬਵਾਲੀ ਰੋਡ ਤੋਂ ਵੱਢੇ ਗਏ ਦਰੱਖਤ ਲਸਾਡ਼ਾ ਡਰੇਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਚ ਵੱਢੇ ਗਏ ਦਰੱਖਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ੀਸ਼ਮ ਅਤੇ ਤੂਤ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਹੀ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟ੍ਰਾਂਸਲੋਕੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਅਜਿਹੇ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਂਸਲੋਕੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਵੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੁੱਖ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ 2 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ’ਤੇ ਟੋਆ ਪੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 15-15 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ’ਤੇ ਦੋ ਵਾਰ 2 ਤੋਂ 6 ਫੁੱਟ ਦਾ ਟੋਆ ਪੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਰੁੱਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਵਾਤਾਵਰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਢਾਲ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿੱਥੇ ਦਰੱਖਤ ਲਗਾਉਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਲਾ ਕੇ ਟੋਏ ਵਿਚ ਦਰੱਖਤ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਂਸਲੋਕੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਜਡ਼੍ਹਾਂ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਰੇਂਜ ਅਫਸਰ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਪਡ਼ਾਅ ਵਿਚ 50 ਦਰੱਖਤਾਂ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਲੋਕੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕੱਢੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਾਲਵਾ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਿਭਾਗ ਜੰਗਲਾਤ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ
ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅੰਕਡ਼ਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ 1.73 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੀ ਹਰਿਆਲੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਕ ਆਦਰਸ਼ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਲੈਂਡਮਾਸ ਦਾ ਇਕ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਜੰਗਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ 1.98 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰੱਖਤ ਵੱਢੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦਰੱਖਤ ਵੱਢਣ ਦੀ ਲੋਡ਼ ਪਵੇ ਤਾਂ ਐੱਨਜੀਟੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਉਸ ਥਾਂ ’ਤੇ ਦੁੱਗਣੀ ਥਾਂ ’ਤੇ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਵਿਭਾਗ ਕੋਲ ਇਸ ਦੀ ਥਾਂ ਹੋਰ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਕ ਰੁੱਖ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਆਕਸੀਜਨ
ਇਕ ਰੁੱਖ ਔਸਤਨ ਸਾਲ ਵਿਚ 680 ਪੌਂਡ ਆਕਸੀਜਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਇਕ ਰੁੱਖ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਔਸਤਨ 20 ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
